همانطورکه میدانیم هیئت دولت مدتی پیش لایحه اصلاح قانون مالیات های مستقیم را به مجلس ارائه کرده است. ما در حساب چیان تصمیم گرفتیم به تدریج برخی از موارد اصلاحی قانون را برای فهم بیشتر خودمان، پیش از تصویب آن توسط مجلس، در اینجا بررسی کنیم.
برای ورود به بحث خوب است در ابتدا بدانیم که :
یکی از اصلاحات مورد توجه قانون این است که عبارت «مالیات بر» از عناوین فصول حذف شده است. این تغییر به این علت است که در لایحه پیشنهادی، کلیه درامد های اشخاص(حقیقی,حقوقی) با هم جمع خواهند شد و در نهایت اشخاص حقوقی با نرخ ثابت و اشخاص حقیقی با نرخ های پلکانی مشمول مالیات می شوند.
حق تمبر:
یکی از بخش های مورد اصلاح در این قانون، حق تمبر است. همانطور که می دانیم حق تمبر به موارد مختلفی تعلق می گیرد:
- برگ های چک دریافتی از بانک ها و سفته ها
- گواهینامه ها و کارنامه های تحصیلی
- پروانه مشاغل و جوازهای تاسیس
- ضمانت نامه ها و قراردادهای بانکی
سالهای زیادی حق تمبرها بر اساس یک مبلغ ثابت دریافت می شد. اما طبق این اصلاحیه برای سال اول مورد اجرای قانون، یک مبلغ ثابت(سی برابر مبالغ فعلی) و در سال های بعد از آن، مبالغ متناسب با درصد رشد معافیت پایه سالانه افزایش خواهند یافت.
درامد املاک:
در ماده 52 قانون مالیات های مستقیم داشتیم:
درآمد شخص حقیقی یا حقوقی ناشی از واگذاری حقوق خود نسبت به املاک واقع در ایران پس از کسر معافیت‌های مقرر در این قانون مشمول مالیات بر درآمد املاک می‌باشد.
اکنون این عبارت جایگزین می شود:
درآمد شخص حقیقی یا حقوقی ناشی از واگذاری حقوق خود نسبت به املاک واقع در ایران پس از کسر معافیت‌های مقرر در این قانون مشمول مالیات می‌باشد.
در تبصره یک ماده 53 داشتیم:
محل سکونت پدر یا مادر یا همسر یا فرزند یا اجداد و همچنین محل سکونت افراد تحت تکفل مالک اجاری تلقی نمی شود مگر اینکه به موجب اسناد و مدارک ثابت گردد که اجاره پرداخت می شود. در صورتی‌که چند واحد مسکونی، محل سکونت مالک و یا افراد مزبور باشد، یک واحد برای سکونت مالک و یک واحد مسکونی برای هر یک از افراد مذکور به انتخاب مالک از شمول مالیات موضوع این بخش خارج خواهد بود.
اکنون بخش آخر به این صورت تغییر می کند: «مشمول مالیات نمی شود»
در تبصره 9 همین ماده کلیه وزارتخانه ها و شرکت های دولتی و همه اشخاص حقوقی موظف به کسر مالیات از اجاره های پرداختی به مالک و پرداخت آن به سازمان امور مالیاتی بودند. در لایحه پیشنهاد شده که 10 درصد از اجاره ماهیانه توسط این اشخاص، کسر و به عنوان مالیات علی الحساب به سازمان امور مالیاتی پرداخت شود.
در تبصره 11 همین ماده, معافیت 100 درصدی برای مالکان مجتمع‌های مسکونی دارای بیش از سه واحد استیجاری که با رعایت الگوی مصرف مسکن بنا به اعلام وزارت راه و شهرسازی ساخته می شدند وجود داشت که این تبصره به صورت کامل حذف شده است.
ماده 57 که معافیت ماده 84 را به اشخاص حقیقی فاقد درامد دیگری جز درامد املاک می داد حذف شده است.
در ماده 77 این قانون، برای شهرهای زیر یکصد هزارنفر جمعیت معافیت مالیات بر درآمد ناشی از ساخت و فروش هر نوع ساختمان برای کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی وجود داشت که در لایحه پیشنهادی این معافیت به صورت کامل حذف شده است.
درآمد كشاورزی
تا کنون درآمد حاصل از كليه فعاليتهاي كشاورزي، دامپروري، دامداري، پرورش ماهي و زنبور عسل و پرورش طيور، صيادي و ماهيگيري، نوغانداري، احياي مراتع و جنگلها، باغات اشجار از هر قبيل و نخلیات معاف بود اما در لایحه دولت پیشنهاد شده که برای اشخاص حقیقی تا یک سقف مشخص با نرخ صفر و مازاد بر ان مشمول مالیات شود.
درآمد حقوق
در لایحه پیشنهادی کلیه دریافتی ها اعم از مستمر، غیر مستمر، نقدی و غیر نقدی مشمول مالیات است. حتی معافیت هایی مانند هزینه سفر و مسافرت مربوط به شغل، عیدی سالانه و پاداش اخر سال و دو دوازدهم غیر نقدی نیز به صورت کامل حذف شده اند.
با توجه به نکته ذکر شده در ابتدای نوشته، معافیت حقوق تا یک سقف مشخص اعلام و مازاد بر آن، باید توسط پرداخت کننده حقوق از حقوق کسر و به صورت علی الحساب به حساب سازمان واریز شود.
ماده 87 که مربوط به استرداد اضافه مالیات پرداختی حقوق بود کاملا حذف شده است.